Ο Κύκλος Φιλοσοφίας του Πολιτιστικού Συλλόγου " η Κοινότητα "

έχει συνάντηση την Τρίτη 21/12/2010, στις 7μ.μ ,Μενελάου 14, Καλλιθέα,

με το εξής θέμα ¨ Εισαγωγή στις φιλοσοφικές συνέπειες της θεωρίας της σχετικότητας- συζήτηση.

Εισηγητής ¨Βασίλης Κωνσταντόπουλος¨

Φωτογραφία - Χαρισιάδης -

Η καρυδιά συνεχίζει να μεγαλώνει

Ένα γέρικο σκαρί, με σκουριά από τα χρόνια αφημένη στα γκρίζα μαλλιά του, παροπλισμένο να κινείται τον τελευταίο καιρό σ ένα μπαλκόνι, που αγκάλιαζε σχεδόν όλο το σπίτι.
Το σπίτι πνιγμένο στην κυριολεξία στο πράσινο, λεμονιές, πορτοκαλιές, μεγάλες ελιές και λουλούδια παντού, μέχρι το φράχτη, που χώριζε το σπίτι από τον δρόμο.

Έσπρωχνε τον χρόνο καθισμένος τις περισσότερες ώρες σε μια λευκή καρέκλα, ακουμπώντας τους αγκώνες του στο πλαστικό χρωματιστό τραπεζομάντιλο του τραπεζιού. Πάνω στο μακρύ τραπέζι της μπροστινής πλευράς της βεράντας είχε ακουμπισμένο ένα κίτρινο κομπολόι, ένα ζευγάρι σκούρα γυαλιά, ένα πακέτο τσιγάρα με τον αναπτήρα και το τασάκι του και ένα τρανζίστορ για τις πρωινές ειδήσεις και κανένα τραγουδάκι της Ηπείρου.

Ξυπνούσε πιο νωρίς, πίνοντας τον πρωινό καφέ του, τις περισσότερες φορές κομμένος από τον Κωστούλα, σένα χοντρό, αλλά μικροσκοπικό φλιτζάνι, που περιέργως δεν το άλλαζε με κάποιο άλλο κανονικό.

Και ακουγόταν τα πρωινά σιγανά και σε ψιλή ένταση η φωνή του εκφωνητή ειδήσεων από το μεγάλο μεγέθους τρανζίστορ, κάποιες διαφημίσεις, κάνα δυό τραγούδια και μετά ησυχία.
Το τρανζίστορ αυτό έκανε εντύπωση, γιατί λειτουργούσε με κάτι μεγάλες μπαταρίες, σαν αυγά δίκροκα ήταν .
Θύμιζε ένα άλλο παλιό ραδιόφωνο στα χρόνια της δικτατορίας, που έπιανε το ραδιοφωνικό σταθμό των Τιράνων « εδώ ραδιοφωνικός σταθμός, σας μιλούν τα Τίρανα..», τις σκοτεινές εκείνες νύχτες, που οι κλούβες ουρλιάζοντας μάζευαν δημοκρατικούς για τα κρατητήρια . Τότε είχε κλειδώσει την πόρτα και πίσω όρθιο τοποθετημένο το κυνηγετικό όπλο, αν χτυπούσαν την πόρτα θα έφευγε λέει από το πίσω παράθυρο για που; άγνωστο .
Δεν μπορούσε τη σκλαβιά, μήτε και της δουλειάς, δεν ήθελε άλλον στο κεφάλι του.

Είχε γνωρίσει και τη φυλακή κάποιο διάστημα για τις ιδέες του, και τι φυλακή, βρέχονταν τα χοντρά τοιχία από τη θάλασσα και μέσα η υγρασία άφηνε σημάδι ανεξίτηλο στα κόκαλα.

Κοιτούσε συνήθως τα δέντρα του που ήταν γεμάτο το κτήμα, τα φρόντιζε χρόνια και χρόνια, τα χάιδευε με το βλέμμα του και μετά πάνω από τις κορφές τους απομακρυνόταν και έφθανε κάτω στο γαλάζιο της θάλασσας και γλύκανε εκεί και ημέρευε με νοσταλγία ο νους του .

Την είχε γευθεί και την θάλασσα σε χρόνους παλαιότερους, παλεύοντας πότε με τα απότομα μπουρίνια της και τα αφρισμένα μουγκρητά της, πότε με την ηρεμία της μπουνάτσας .
Γύριζαν τότε σπίτι με τσουβάλι γεμάτο λαβράκια και κεφάλους. Λιγοστά πουλούσε, τα υπόλοιπα για την οικογένεια, και μοσχομύριζε τότε το σπίτι από βραστό λεμονάτο λαβράκι!.

Και μια μέρα σε μια αποκοτιά του νου και της ψυχής για καλύτερη ζωή μπάρκαρε στα καράβια, σε ταξίδια μακρινά, γεμάτα ανέμους στον ωκεανό και σκουριά στα βυθισμένα μέρη του πλοίου.
Όπως ξαφνικά μια μέρα, Απρίλης θαρρώ εκεί κοντά στο Πάσχα, μπάρκαρε για τα ταξίδια στις θάλασσες, έτσι σε μικρό χρονικό διάστημα απροειδοποίητα γύρισε πίσω, αδυνατισμένος και χωρίς δραχμή στην άκρη.

Το Πάσχα εκείνο φαρμακωμένη η οικογένεια, αναρωτιόταν, γύρευε πότε έφτιαξε το ταξιδιωτικό φυλλάδιο χωρίς να το πάρει κανείς μυρωδιά.
Από τον Πειραιά τους έστειλε το χαμπέρι ..υπομονή τι να κάνανε ,- δεν έβγαζε η γη καλό μεροκάματο για να ζήσουν.
Αλλά γύρισε πίσω γεμάτος με λόγια καραβίσια και εικόνες για μέρη μακρινά, θάλασσες, ωκεανούς, καράβια, λιμάνια και όλα αυτά που οι έμπειροι ναυτικοί διηγούνται. Νέα Ορλεάνη μας έλεγε ότι ταξίδευσε, Λατινική Αμερική, Πειραιάς, και… σπίτι ξανά στη γη του πάλι πίσω.

Καθόταν τα καλοκαιρινά βράδια έξω στην βεράντα, μιλώντας όλο και πιο λιγοστά τον τελευταίο καιρό, έως την ώρα που η μεθυστική μυρωδιά από το νυχτολούλουδο αγκάλιαζε τον αέρα και οι γρύλοι δειλά - δειλά άρχιζαν να συνομιλούν με την νύχτα.

Κρατούσε θαρρείς παλάντζα τι έπραξε, τι άφησε και ξεσκαρτάριζε τα νταραβέρια με την ζωή του.
Αγώνας με την ψυχή στα δόντια,αλλά και ανασαιμιά με το ρακί του, τις παρέες στο καφενείο, την δηλωτή τους, τις πολιτικές τους αντιπαραθέσεις, το ηπειρώτικο τραγούδι και όλα τα υπόλοιπα μικρά και μεγάλα, που μας ισορροπούν αφήνοντάς μας ένα κεχριμπαρένιο χαμόγελο.

Αγαπούσε τη γη, γνώριζε τον καιρό, αν άστραφτε από την θάλασσα κάτω, η βροχή ήταν για αλλού, αν άστραφτε από πίσω βορειοανατολικά, τότε θα ερχόταν σύντομα και προς εμάς. Γνώριζε την ώρα του μεσημεριού, τοποθετούσε ένα ξυλαράκι όρθιο στο χώμα και μέτραγε τη σκιά του, τούμπα το μισοφέγγαρο, θα έχουμε βροχή έλεγε, να σκεπάσουμε καλά τις πατάτες , που βρίσκονταν κάτω από μια πυκνή ελιά με ξερές φτέρες καλυμμένες.
Και με την πλάτη του ψητού αρνιού, σαν αρχαίος μάντης, έβλεπε αν ένα μαύρο σημαδάκι στην πλάτη ήταν έξω από το σπίτι ή μέσα σ΄αυτό.

Μια μέρα έφερε μια μικρή καρυδιά για να τη φυτέψουμε κοντά στη βρύση της αυλής ώστε να έχει αρκετό νερό για να σκιάσει γρήγορα.
Ο λόγος μια κουβέντα που έγινε σε κάποια αναφορά του Καζαντζάκη, ότι ο άνθρωπος περνώντας στη ζωή, πρέπει τουλάχιστον νάχει φυτέψει ο ίδιος ένα δέντρο, ή νάχει αφήσει ένα δέντρο δικό του στη γη φυτεμένο.
Αφού το είπε ο Καζαντζάκης, θα βρούμε ένα ωραίο δέντρο και θα το φυτέψεις να μεγαλώνει στην αυλή μας παρατήρησε, και νάτο τώρα το δέντρο μέσα σ΄ ένα χρόνο στέκει εκεί με τα φυλλαράκια του να ζητάει ήλιο και νερό για να ψηλώσει και να δώσει καρπούς.

Μόνο που δεν θα καθίσει στον ίσκιο της, ούτε θ΄ακούσει να φτεροκοπούν πουλιά στις φυλλωσιές της. Αλλά όμως είχε φυτέψει τόσα δέντρα ο ίδιος , κάθισε κάτω από τόσους ίσκιους, άκουσε τόσα φτεροκοπήματα πουλιών στα δικά του δέντρα που είχε φυτέψει στη γη του.
Όταν θα ανθίζουν και θα καρπίζουν γύρω από την αυλή οι πορτοκαλιές, οι λεμονιές, η μεσπουλιά, οι κερασιές, οι αχλαδιές, οι κορομηλιές και ο αέρας θα περνάει χαϊδεύοντας τα φύλλα τους και παρασέρνοντας τις μυρωδιές τους, ένα βλέμμα και μια ανάσα θα γυροφέρνει και θα τα προσέχει όπως παλιά. Μήπως θέλουν ράντισμα, μήπως έπιασαν κόλλα, ή τα παράσιτα των φυτών.

Δίπλα στην πορτοκαλιά, πάνω σε μια λωρίδα τσιμέντο είναι αφημένο το παλιό μηχανάκι του.
Τα τελευταία χρόνια όργωνε με αυτό την καθημερινότητα, ψωμί από τον φούρνο, στο κτήμα , στην θάλασσα με την κυρά πίσω για το μπάνιο τους, κρατώντας εκείνη πάντα μια κιτρινομπλέ ομπρέλα θαλάσσης ακουμπισμένη στα πόδια της και μια τσάντα με μπλε και πορτοκαλί κουτάκια στον ώμο της.

Πρώτος έμπαινε εκείνος στη θάλασσα, ήξερε καλό κολύμπι, παλιότερα τον θυμάμαι να περνάει το γαλάζιο, αλλά τα τελευταία χρόνια δεν τον ξανάδα να πηγαίνει τόσο μακριά. Μετά έμπαινε στη θάλασσα προσέχοντας η κυρά του με το καφέ λινό καπέλο πάντα στο κεφάλι , θες για τον ήλιο , θες να μη βρέξει τα μαλλιά της .
Στο στέγνωμα αυτός ποτέ δεν έμπαινε κάτω από την ομπρέλα, μόνο στις μεγάλες ζέστες έχωνε το κεφάλι του, αφού είχε φορέσει γρήγορα το πουκάμισό του και πιάνανε συζητήσεις με τους χωριανούς, που τυχόν βρισκόταν εκεί γύρω τους.
Πήγαιναν και στρωνόντουσαν στο ίδιο σημείο και πάντα κάτω από την ομπρέλα με τις κιτρινογάλαζιες παράλληλες λωρίδες η κυρά του με τα καφέ παλαιομοδίτικα γυαλιά και το καφέ λινό καπέλο.

Καμιά φορά λίγο μακρύτερά τους καθόμουν και τους χάζευα χαμογελώντας με πονηρή συγκατάβαση. Πολλές φορές με φωνάζανε κοντά τους για λίγη κουβεντούλα, τους άρεσε εκεί χαλαρά να μιλάμε για απλά, καθημερινά πράγματα ή για συμβάντα του χωριού που προκάλεσαν ενδιαφέρον.

Και να τα παιχνίδια του νου από τα καλοκαίρια και τα κρυστάλλινα νερά τρέχει καλπάζοντας σε κάτι κρύα χειμωνιάτικα βράδια παλιά- παλιά, τότε που για σπίτι είχανε τρία δωμάτια όλο κι όλο.
Στο ένα υπήρχε μια γωνιά ( εστία κατά τον Όμηρο) , που έκαιγε τα ξύλα καπνίζοντας την κάμαρα . Αριστερά και δεξιά της γωνιάς ήταν στρωμένα υφαντά και φλοκάτες και εκεί μας γαλήνευε μικρά με παραμύθια, για τον Κόσμο και τον τσοπάνο με την γκλίτσα, που όταν την σήκωνε πάνω γυρνούσε και ο Κόσμος επάνω, όταν την κατέβαζε, κατέβαινε και ο Κόσμος κάτω.
Λιγοστά παραμύθια φαίνεται ήξερε, γιατί τα επαναλάμβανε συχνά, αλλά όμως μαγικά και περιπετειώδη.
Μια τέτοια χειμωνιάτικη νύχτα με την φωτιά να καίει θέλοντας να δει τι διαβάζαμε, ιδροκόπησα μέχρι να κρύψω μέσα στο βιβλίο των θρησκευτικών τις περιπέτειες του Τζιμ Άνταμς με την Ντιάννα του.
Και ατυχία, εγώ που σιωπηλά διάβαζα και φαντασιωνόμουν τον εαυτό μου στα βουνά των Ινδιάνων παρέα με τους καουμπόηδες και τ΄άλογά τους.
Λαχτάρα καπνισμένη, αυτός ο καπνός δεν ξέρω από πού έφευγε στο δωμάτιο, μέχρι να κρύψω το περιοδικό μου. Αγοράζαμε τα περιοδικά, που ανταλλάσαμε μεταξύ μας τα παιδιά, μαζεύοντας το μικρό μας χαρτζιλίκι από το μικρό βιβλιοπωλείο, που βρισκόταν μέσα στο Σειτάν – Παζάρ.
Εκεί ήταν ο παράδεισός μας, ο παράδεισος της περιπέτειας, της φαντασίας και της φυγής, Μικρός Ηρωας, Λούκι Λουκ, Καθηγητής Μπλέικ, Τζιμ Άνταμς , Τιραμόλα ….
--Τι όμορφη μυρωδιά που ανέδυαν τα καινούργια βιβλία και τα περιοδικά εκεί μέσα!

Στο παλιό καφενείο του χωριού κάτω από το μεγάλο πλατάνι έπινε τα ουζάκια του με φίλους, πολλούς φίλους που καμιά φορά έφερνε το κριθαράκι με την πάστα που είχε ζητήσει η κυρά του σπιτιού , όταν το φαγητό είχε σερβιριστεί και φαγωθεί πια, ακούγοντας και απαντώντας με δικαιολογίες στην απαραίτητη γκρίνια της.
Αλλά δεν τόπαιρνε και κατάκαρδα , έπεφτε για ύπνο ή πολλές φορές τέτοιες ώρες με την ευφορία του ποτού έταζε μεγάλα πράγματα.
Όταν κατέβαινε στην πόλη , εκείνες οι παραγγελθείσες σαρδέλες, ερχόταν με τέτοια καθυστέρηση , που ήταν έτοιμες να γίνουν παστές χωρίς μεγάλη προσπάθεια.
Είχε συναντήσει στο ουζερί του Μ. κάποιους γνωστούς, κουβέντα την κουβέντα, ρακί το ρακί και στην καρέκλα κρεμασμένη η σακούλα με τις σαρδέλες άκουγαν τις ιστορίες τους, για να τις εξιστορήσουν μετά στο ταψί με την ρίγανη και την ντομάτα στο φούρνο.

Θαυμαζες σ΄ αυτόν τον γερόλυκο το πείσμα του , δεν το έβαζε κάτω με τίποτα και όταν όλα ήταν εναντίον του, στεκόταν όρθιος και πάλευε.
Όρθιος μέχρι τις μέρες εκείνες που σώζονταν σαν την άμμο της κλεψύδρας.
Στα τέλη Αυγούστου σκαρφάλωσε στις μέρες και χαιρέτησε καλώντας το πλοίο του για το ταξίδι.

Νεοφιλελευθερισμός , μια άγρια ιστορία έως τις μέρες μας.

Η υπόθεση ότι η ελευθερία της αγοράς και του εμπορίου εγγυάται τις ατομικές ελευθερίες, αποτελεί το κεντρικό στοιχείο της νεοφιλελεύθερης σκέψης και έχει κυριαρχήσει επί μακρόν στη στάση των ΗΠΑ έναντι του υπόλοιπου κόσμου.

Το πρώτο πείραμα σχηματισμού νεοφιλελεύθερου κράτους έγινε στη Χιλή μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ την 11 Σεπτεμβρίου 1973 , τριάντα χρόνια πριν από την ημέρα, που ο Πολ Μπρέμερ, επικεφαλής της Προσωρινής Συμμαχικής Αρχής , που κυβερνούσε το κατεστραμμένο μεταπολεμικό Ιράκ , ανακοίνωνε « την πλήρη ιδιωτικοποίηση των δημοσίων επιχειρήσεων , την εξάλειψη των εμπορικών φραγμών και το άνοιγμα των Ιρακινών τραπεζών στον ξένο έλεγχο ».
Το πραξικόπημα του Πινοσέτ εναντίον της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλιέντε , προωθήθηκε από τις εγχώριες επιχειρηματικές ελίτ, που απειλούνταν από τον σοσιαλιστικό προσανατολισμό του Αλιέντε.
Κατέστειλαν βίαια όλα τα κινήματα, τις λαϊκές οργανώσεις, όπως τα κοινοτικά κέντρα υγείας στις φτωχογειτονιές και « απελευθερώθηκε »η αγορά εργασίας από ρυθμιστικούς ή θεσμικούς περιορισμούς (π.χ. συνδικάτα ).

Μια ομάδα οικονομολόγων , οι περίφημοι « Σικάγο Μπόις » , εξαιτίας της προσκόλλησής τους στις νεοφιλελεύθερες αρχές του Μίλτον Φρίντμαν
, που δίδασκε στο πανεπιστήμιο του Σικάγου , κλήθηκε να αναδιοργανώσει την οικονομία της Χιλής του Πινοσέτ.
Οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν την εκπαίδευση των Χιλιανών οικονομολόγων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου από την εποχή του 1950, στα πλαίσια ενός ψυχροπολεμικού προγράμματος αντίδρασης στις αριστερές τάσεις της Λατινικής Αμερικής .
Στις αρχές του 1970 οι επιχειρηματικές ελίτ οργάνωσαν την αντιπολίτευσή τους στον Αλιέντε, μέσω των οικονομολόγων της «Λέσχης της Δευτέρας».
Μετά τον παραγκωνισμό του στρατηγού Γουσταύου Λέι, οπαδού του κεϊνσιανισμού , το 1975 ο Πινοσέτ συμπεριλαμβάνει τους οικονομολόγους αυτούς στην κυβέρνηση , όπου η πρώτη τους δουλειά ήταν να διαπραγματευτούν δάνεια με το ΔΝΤ.
Σε συνεργασία με το ΔΝΤ , αναδόμησαν την οικονομία της Χιλής, σύμφωνα με τις νεοφιλελεύθερες θεωρίες τους.
Ιδιωτικοποίησαν τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, ακύρωσαν τις εθνικοποιήσεις , άνοιξαν τους φυσικούς πόρους στους ιδιώτες , ιδιωτικοποίησαν την κοινωνική ασφάλιση και διευκόλυναν τις άμεσες ξένες επενδύσεις και το ελεύθερο εμπόριο.
Κατοχυρώθηκε το δικαίωμα των ξένων εταιρειών να επαναπατρίζουν τα κέρδη από τις επιχειρήσεις τους στη Χιλή. Ο μόνος τομέας που διαφυλάχτηκε για το κράτος ήταν οι πολύ σημαντικές πρόσοδοι από το χαλκό όπως και το πετρέλαιο στο Ιράκ .
Η αναζωογόνηση της χιλιανής οικονομίας βάσει της κεφαλαιακής συσσώρευσης, των ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης και των ποσοστών αποδόσεων των ξένων επενδύσεων ήταν βραχύβια.
Εξανεμίσθηκαν όλα από την κρίση του χρέους της Λατινικής Αμερικής το 1982.




Το βάναυσο πείραμα του νεοφιλευθερισμού που έγινε στην περιφέρεια αποτέλεσε το μοντέλο για τη διαμόρφωση πολιτικής στο κέντρο με την νεοφιλελεύθερη στροφή τόσο στη Βρετανία από τη Θάτσερ , όσο και στις ΗΠΑ από τον Ρήγκαν.
Η φιλελευθεροποίηση της Κίνας το 1978 , οι επί μέρους κινήσεις της Ινδίας στην κατεύθυνση του νεοφιλελευθερισμού στη δεκαετία του 1980 , στη Σουηδία τη δεκαετία του 1990, δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο στην ιμπεριαλιστική εμβέλεια της ισχύος των ΗΠΑ.

Γιατί συνέβη η νεοφιλελεύθερη στροφή και ποιες ήταν οι δυνάμεις που κατέστησαν ηγεμονικό το νεοφιλελευθερισμό στον παγκόσμιο καπιταλισμό;

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο για να εξασφαλιστεί η εσωτερκή ειρήνη και ηρεμία , οικοδομήθηκε κάποια μορφή ταξικού συμβιβασμού μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.
Δημιούργησαν ένα μείγμα αγοράς , κράτους και δημοκρατικών θεσμών , που θα εγγυάται την ειρήνη , τη σταθερότητα , τον μη αποκλεισμό και την ευημερία.
Οικοδομήθηκε διεθνώς μια νέα παγκόσμια τάξη μέσω των συμφωνιών Μπρέτον Γουντς και θεσμών όπως τα Ηνωμένα Έθνη , η Παγκόσμια Τράπεζα , το ΔΝΤ και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών , για να συμβάλουν στη σταθερότητα των διεθνών σχεδίων. Το ελεύθερο εμπόριο αγαθών ενθαρρύνθηκε με ένα σύστημα σταθερών ισοτιμιών , που στηρίχθηκε στη μετατρεψιμότητα του αμερικανικού δολαρίου σε χρυσό. Παρόλο που οι σταθερές ισοτιμίες ήταν ασύμβατες με τις ελεύθερες ροές κεφαλαίου , οι ΗΠΑ είχαν το δικαίωμα να διοχετεύουν ελεύθερα τα δολάρια πέραν των συνόρων τους ,εάν το δολάριο επρόκειτο να λειτουργήσει ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Και ενώ στην Ευρώπη δημιουργήθηκαν σοσιαλδημοκρατικά κράτη , χριστιανοδημοκρατικά και κράτη με διευθυνόμενη οικονομία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία στράφηκαν προς την φιλελεύθερη κρατική μορφή .
Το κοινό στοιχείο ήταν η αποδοχή ότι το κράτος πρέπει να στραφεί στην πλήρη απασχόληση, την οικονομική μεγέθυνση και στην ευημερία των πολιτών.

Οι επονομαζόμενες « Κεϋνσιανές », δημοσιονομική πολιτική και νομισματική,
εφαρμόζονταν με σκοπό τον μετριασμό της έντασης των διακυμάνσεων του οικονομικού κύκλου και την εξασφάλιση της πλήρους απασχόλησης.
Ο « ταξικός συμβιβασμός » μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας ήταν η εγγύηση για την εξασφάλιση εσωτερικής ηρεμίας και έθετε τα κριτήρια για τον κοινωνικό μισθό , με τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας ( υγεία , παιδεία ..).
Ο «εμπεδωμένος αυτός φιλελευθερισμός» παρήγαγε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικής μεγέθυνσης στις δεκαετίες του 1950 και 1960, με τους θεσμούς της εργατικής τάξης, όπως τα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς να έχουν πραγματική επιρροή στον κρατικό μηχανισμό.

Στα τέλη του 1960 ο εμπεδωμένος φιλελευθερισμός αρχίζει να καταρρέει διεθνώς και τα σημάδια μιας σοβαρής κρίσης συσσώρευσης κεφαλαίου διαφαίνεται, με αλματώδη αύξηση της ανεργίας και του πληθωρισμού , μπαίνοντας οι οικονομίες σε μια παγκόσμια φάση « στασιμοπληθωρισμού» .
Οι δημοσιονομικές κρίσεις των διαφόρων κρατών( π.χ η Βρετανία προσέφυγε στο ΔΝΤ στο 1975-76) , είχαν σαν αποτέλεσμα το κατρακύλισμα των φορολογικών εσόδων και την ραγδαία αύξηση των κοινωνικών δαπανών.
Οι κεϋνσιανές πολιτικές δεν ήταν πλέον αποτελεσματικές. Το σύστημα σταθερών ισοτιμιών του Μπρέτον Γουντς που στηριζόταν στα αποθέματα χρυσού είχε αποδιοργανωθεί και έτσι το 1971 , εγκαταλείφθηκε και ο χρυσός δεν μπορούσε πια να λειτουργήσει ως μεταλλική βάση του διεθνούς χρήματος και επιτράπηκε η ελεύθερη διακύμανση των ισοτιμιών.
Μία εναλλακτική λύση στο υπαρκτό τέλος του εμπεδωμένου φιλελευθερισμού , που είχε παράγει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στις καπιταλιστικές χώρες μετά το 1945 , ήταν η οργάνωση των κοινωνιών τουλάχιστον στην Ευρώπη από τα σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά κόμματα.
Τα καινοτόμα πειράματα διακυβέρνησης , όπως η «κόκκινη Μπολόνια» στην Ιταλία , ο επαναστατικός μετασχηματισμός της Πορτογαλίας , η στροφή στον σοσιαλισμό της αγοράς και στις ιδέες του « ευρωκομμουνισμού» , στην Ιταλία ( Μπερλιγκουέρ) στην Ισπανία ( Καρίγιο) και οι σοσιαλδημοκρατίες με το ισχυρό κράτος πρόνοιας στις Σκανδιναβικές χώρες , έκαναν ακόμη και τον Νίξον (ρεπουμπλικάνο πρόεδρο ) να αναφωνήσει « τώρα είμαστε όλοι κεϋνσιανιστές» .
Αλλά η Αριστερά δεν κατάφερε να προχωρήσει πέρα από τις παραδοσιακές κοινωνικο-δημοκρατικές λύσεις ( συνεργασία εργοδοτών και εργατών μέσα από την καθοδήγηση του κράτους) , λύσεις που στα μέσα της δεκαετίας του ΄70 αποδείχθηκαν ασύμβατες με τις απαιτήσεις της κεφαλαιακής συσσώρευσης.
Έτσι τα συμφέροντα εκείνων που υπαγόρευαν την απελευθέρωση της ισχύος των εταιρειών και των επιχειρήσεων και την επανεδραίωση των αγορών επικράτησαν , φέρνοντας τον νεοφιλελευθερισμό , ως τη μοναδική απάντηση για την εκ νέου δυναμική συσσώρευση κεφαλαίου.



Τη δεκαετία του 1970 η οικονομική μεγέθυνση κατέρρευσε , τα πραγματικά επιτόκια τότε έγιναν αρνητικά, τα κέρδη και τα μερίδια πενιχρά, οπότε οι απανταχού ανώτερες τάξεις αισθάνθηκαν να απειλούνται και έπρεπε να δράσουν αποφασιστικά προκειμένου να προστατευθούν από την πολιτική και οικονομική εκμηδένιση.
Το πραξικόπημα στη Χιλή και η ανάληψη της εξουσίας από τους στρατιωτικούς στην Αργεντινή, που στηρίχθηκαν εσωτερικά από τις ανώτερες τάξεις με τη βοήθεια των ΗΠΑ , έδιναν ένα είδος λύσης. Οι χώρες αυτές και οι κυβερνώσες τάξεις μαζί με τους ξένους επενδυτές στα πρώτα στάδια αναδιένειμαν τον πλούτο υπέρ των πλουσίων και η κοινωνική ανισότητα διευρύνθηκε. Ο Ζεράρ Ντουμενίλ και ο Ντομινίκ Λεβί , συνθέτοντας τα δεδομένα αυτά , συμπέραναν ότι ο νεοφιλελευθερισμός εξαρχής ήταν ένα σχέδιο για την παλινόρθωση της ταξικής ισχύος.
Με την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 το μερίδιο του εθνικού εισοδήματος , που ανήκε στο εισοδηματικά ανώτερο 1% των Αμερικανών αυξήθηκε ραγδαία, για να φτάσει στο 15% στα τέλη του αιώνα.
Το 0,1% (εισοδηματικά ανώτερο των Αμερικανών) αύξησε το μερίδιό του στο εθνικό εισόδημα από 2% το 1978 σε μεγαλύτερο από > 6% το 1999 και η αναλογία των μισθών των διευθυνόντων συμβούλων σε σχέση με τη μέση αμοιβή των εργατών αυξήθηκε από άνω του 30/1 το 1970, σε σχεδόν 500/1 το 2000.
Το αντίστοιχο συνέβη και στο εισοδηματικά ανώτερο 1% των Βρετανών , που διπλασίασε το μερίδιό του στο εθνικό εισόδημα από 6,5% σε 13% το ΄82.
Ακόμη και στη Ρωσία εμφανίστηκε μια μικρή και ισχυρή ολιγαρχία , μετά την νεοφιλελεύθερη στροφή του 1990.Στην Κίνα , που υιοθέτησε μεθόδους προσανατολισμένες στην ελεύθερη αγορά, παρατηρούνται φαινόμενα ακραίας εισοδηματικής ανισότητας και πλούτου. Στο Μεξικό, μετά το κύμα ιδιωτικοποιήσεων , το 1992 ελάχιστα άτομα σχεδόν σε μια νύχτα μπήκαν στη λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου (π.χ. Κάρλος Σλιμ).
Οι χώρες δε της « Ανατολικής Ευρώπης και η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών » κατέγραψαν μερικές από τις μεγαλύτερες αυξήσεις που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στην κοινωνική ανισότητα.
Συνεπώς η νεοφιλελευθεροποίηση εφαρμόστηκε στη βάση ενός σχεδίου αναδιοργάνωσης του διεθνούς καπιταλισμού , της καπιταλιστικής συσσώρευσης και της παλινόρθωσης της δύναμης των οικονομικών ελίτ.

Ο καπιταλιστικός κόσμος μέσα από πειράματα και διαδρομές χαοτικές προχώρησε προς τον νεοφιλελευθερισμό , και συγκροτήθηκε ως μια καινούργια ορθοδοξία, γνωστή με τη διατύπωση ως « Συναίνεση της Ουάσιγκτον» τη δεκαετία του ΄90 , όταν τότε Κλίντον και Μπλερ ανέστρεψαν με ευκολία την προηγούμενη δήλωση του Νίξον και είπαν απλά « Τώρα είμαστε όλοι νεοφιλελεύθεροι».
Η νεοφιλελευθεροποίηση μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα ουτοπικό πρόγραμμα με σκοπό την υλοποίηση ενός σχεδίου αναδιοργάνωσης του διεθνούς καπιταλισμού , που δεν υπήρξε τόσο αποτελεσματική ως προς την αναζωογόνηση της παγκόσμιας συσσώρευσης κεφαλαίου και τη δημιουργία δύναμης των οικονομικών ελίτ.




- Η μικρή και κλειστή ομάδα των παθιασμένων ακαδημαϊκών-οικονομολόγων συσπειρωμένη γύρω από τον Αυστριακό Φρίντριχ φον Χάγιεκ (βραβείο Νόμπελ το 1974 για τα οικονομικά – ελεγχόμενο φυσικά το βραβείο αυτό από την τραπεζική ελίτ της Σουηδίας) ,τον Μίλτον Φρίντμαν, τον φιλόσοφο Κάρλ Πόπερ έφτιαξαν την ιδρυτική διακήρυξη της Εταιρείας Μον Πελερέν, με ταμπέλα την προσκόλλησή τους στις αρχές της αγοράς των νεοκλασικών οικονομικών του 19ου αιώνα , εκτοπίζοντας τις κλασικές θεωρίες των Άνταμ Σμίθ , Ντέιβιντ Ρικάρντο και Κάρλ Μάρξ.
Διατήρησαν όμως την άποψη του Άνταμ Σμιθ για το αόρατο χέρι που εξισορροπεί την αγορά και εναντιωνόταν βαθιά στις θεωρίες του κρατικού παρεμβατισμού , όπως του Τζον Κέυνς, που κυριάρχησαν στη δεκαετία του 1930, σαν αντίδραση στην Μεγάλη Ύφεση.
Οι νεοφιλελεύθεροι εναντιώνονται στις θεωρίες του κεντρικού κρατικού σχεδιασμού, όπως εκείνες που προωθούσε ο Όσκαρ Λανζ, που προσέγγιζαν την μαρξιστική παράδοση, υποστηρίζοντας ότι οι κρατικές αποφάσεις σε θέματα επενδύσεων και κεφαλαιακής συσσώρευσης μοιραία θα είναι λανθασμένες , αφού στο κράτος οι πληροφορίες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αυτές που εκπέμπει η αγορά.
Η νεοφιλελεύθερη πλέον θεωρία με το μονεταριστικό της περιτύλιγμα, σαν οικονομική ορθοδοξία γίνεται πράξη στην Αγγλία με την εκλογή της Θάτσερ .

Η μεταρρύθμιση της οικονομίας προς τις μονεταριστικές λύσεις της « προσφοράς» ,για την θεραπεία του στασιμοπληθωρισμού της οικονομίας της Βρετανίας ήταν η απαρχή του λυσσαλέου ξεπαστρέματος των θεσμών και του κοινωνικο-δημοκρατικού κράτους που είχε δημιουργηθεί μετά το 1945.

- Η διεθνής χρηματοπιστωτική πολιτική, οι κατευθύνσεις της οποίας καθορίζονται από το ΔΝΤ , υπό την καθοδήγηση της Ουάσινγκτον , προσδιορίσθηκε όπως αναφέραμε και παραπάνω την περίοδο ΄90- 2000 , από τους κανόνες της « Συναίνεσης της Ουάσιγκτον». Όμως γρήγορα αναθεωρήθηκε υπό την πίεση της δραματικής επέκτασης του αμερικανικού ελλείμματος και την νεοσυντηρητική καθοδήγηση της ομάδας Μπους (2001).
Ο πρώην διευθυντής μελετών του ΔΝΤ Κένεθ Ρόγκοφ δεν δίστασε να χαρακτηρίσει την Συναίνεση « αντινομική και «οξύμωρη» επειδή αποδίδει υπερβολική σημασία στην άμεση διάσωση των « εθνικών » οικονομιών , που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, παραμελώντας τις συνέπειες των παρεμβάσεων του ΔΝΤ στο διεθνές πλαίσιο.
Ένα νέο ρεύμα οικονομολόγων συγκροτήθηκε γύρω από τις θέσεις του Ρόγκοφ , η Άννα Κρούγκερ, Μάικλ Μπόρντο, οπαδούς της «κλασσικής» φιλελεύθερης προσέγγισης.
Το ρεύμα αυτό αμφισβήτησε ανοικτά τη διεθνή χρηματοπιστωτική πολιτική του ΔΝΤ και της Ουάσιγκτον.
Οι σταθερές ισοτιμίες , συνοδευόμενες από την πλήρη κατάργηση ελέγχων στις διεθνείς κινήσεις κεφαλαίων , ενθαρρύνουν πιστεύει ο Ρόγκοφ, όχι μόνο τη διεθνή κινητικότητα κεφαλαίων, αλλά ακόμη περισσότερο τη διεθνή κερδοσκοπία.
Η αναγκαία αλληλεγγύη του ΔΝΤ έναντι των αδυνάτων χωρών και νομισμάτων , συχνών θυμάτων των κερδοσκοπικών επιθέσεων , έχει αποδειχθεί πλέον ο βασικός μηχανισμός εξαγωγής και επέκτασης των εθνικών κρίσεων σε διεθνές πεδίο.
Η ένταξη και διατήρηση κάθε χώρας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές , αντί να τη διασφαλίζουν , αποδεικνύονται συχνά παράγοντες κρίσεων , λόγω της υπερκινητικότητας των κερδοσκοπικών κεφαλαίων και της υπερρευστότητας των διεθνών αγορών χρήματος.
Όσον αφορά την διόγκωση του εξωτερικού χρέους σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες ο Ρόγκοφ την αποδίδει κατά μεγάλο μέρος στην εμμονή του ΔΝΤ να επιβάλλει σε κάθε χώρα την επαγρύπνηση για την συγκράτηση του πληθωρισμού.
Όμως κατά τον ίδιο , η συγκράτηση του πληθωρισμού δεν είναι κατ΄ανάγκη σε κάθε περίπτωση ευεργετική , αφού συνεπάγεται συχνά την επιδείνωση των δημοσίων ελλειμμάτων και την επιβάρυνση των χρεών σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα και την αυξανόμενη αδυναμία αποπληρωμής των πιστωτών.




Στην Ευρώπη τώρα με τη διεύρυνση της Ε.Ε από 15 σε 27 χώρες –μέλη , η αναλογία των φτωχών αυξήθηκε και ανήρθε το 2007 σε 78 εκατ., ήτοι 16% του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού. Πηγές της φτώχειας σήμερα είναι όχι μόνο η ανεργία , που διογκώνεται , αλλά περισσότερο η ευκαιριακή και προσωρινή εργασία. Φτωχοί στις μέρες μας είναι όχι μόνο οι άνεργοι , αλλά επίσης όλο και περισσότερο εργαζόμενοι. Η αποδιάρθρωση της αγοράς εργασίας και η απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων με την προσωρινότητα και την ανασφάλεια των εργαζομένων ,αποτελούν συνειδητούς στόχους της οικονομικής πολιτικής όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Ο Τόμας Μάλθους , βρετανός οικονομολόγος(1766- 1834) υποστήριζε ότι πρέπει οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ανασφαλείς , να στερούνται ακόμη και των αναγκαίων για την επιβίωση, προκειμένου να γίνονται έτσι περισσότερο πειθήνιοι και παραγωγικοί.
Ο Ελβετός Ζαν Ζιγκλέρ , διαβλέπει ότι, υπό την καθοδήγηση των πολυεθνικών επιχειρήσεων , συντελείται στην εποχή μας σε πλανητική κλίμακα ένα « πελώριο άλμα προς τα πίσω» , δηλ, ο καπιταλισμός παλινορθώνει τη φεουδαρχία.
Με την υπερχρέωση και την επέκταση του δανεισμού , οι νέοι « δεσπότες του πλανήτη» κατοχυρώνουν την εξουσία τους.
Οι εργαζόμενοι μετατρέπονται σε «νέους δουλοπάροικους» με μειωμένα δικαιώματα στην ελευθερία, στην πολιτεία, στη ζωή.
Με την έμφαση στα χρηματοπιστωτικά κυκλώματα , προτιμώνται παντού οι προμήθειες και εργολαβίες σε έργα υποδομών , εις βάρος των επενδύσεων στην υγεία και την εκπαίδευση.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο , ενώ στραγγαλίζει τις δημόσιες δαπάνες στους κοινωνικούς τομείς , τις επιτρέπει ανεξέλεγκτα στην άμυνα , στην πολιτική καταστολή, που ενθαρρύνουν τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Όπου το ΔΝΤ επεμβαίνει , η φτώχεια αυξάνεται και το ιδανικό της παγκόσμιας και κοινωνικής δικαιοσύνης , που η ανθρωπότητα θεώρησε ως νόμιμο και εφικτό κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο , απομακρύνεται σήμερα όλο και περισσότερο από τον ορίζοντα!


Βιβλιογραφία
Ντέϊβιντ Χάρβεϊ " Νεοφιλελευθερισμός - Ιστορία και παρόν"
Κώστας Βεργόπουλος " Το Μεγάλο ρήγμα - η αποδόμηση του κόσμου"
Nαόμι Κλάιν

Σύναξη ποίησης και Άνοιξης

^

Η Άνοιξη χτύπησε πάλι την πόρτα του χρόνου .
Ενός χρόνου άχαρου ,ευρισκόμενου σε κρίση πολλαπλή, υπερδανεισμένου και ελλειματικού!



- Και τυχαίνει σήμερα να γιορτάζει η ποίηση αντάμα με τους μετανάστες.
- Όμως οι ποιητές μοναχικοί , σκεπτικοί, "εξόριστοι", πρόσφυγες και μετανάστες, ρίχνουν βλέμματα φευγαλέα στις ώρες των ανελέητων βασάνων.
Ρίχνουν βλέμματα ενίοτε σπαραχτικά και αγωνιώδη στα βήματα εκείνα , που ίσως θα μπορούσαν να μετατρέψουν την βαθύτατη δυστυχία σε "ευδαιμονία " .
Εύχονται να εκπληρώσουν το απαιτητικό και δυσκολότατο καθήκον της τέχνης.
Να γίνει όλη η ζωή ποίηση και ο κόσμος που φαίνεται σιγά σιγά να χάνεται να ξαναβρεί τη γνήσια ανθρωπιά του.

"Ποιός μιλά για νίκες.
Το παν είναι ν΄αντέξουμε "
Ρ.Μ.ΡΙΛΚΕ


Για την ημέρα της ποίησης
ένα ποίημα από τον στοχαστικό μας ποιητή Κ.Παλαμά



Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

Μόνος. Εν' άδειο απέραντο τριγύρω μου,
και μιας πολέμιας χλαλοής ασώπαστη η φοβέρα.
Κι όταν εκείνη κατακάθεται,
μόνος, θανάσιμη σιωπή παγώνει πέρα ως πέρα.
Μόνος. Μ' αρνήθηκαν οι σύντροφοι,
κι από το πλάι μου γνωστικά τ' αδέρφια τραβηχτήκαν.
Μ' έδειξε κάποιος. - Νά τος! - Καταπάνω μου
γυναίκες, άντρες, γέροντες, παιδιά, σκυλιά ριχτήκαν.
Το χέρι το ακριβό της Οδηγήτρας μου,
που με κρατούσε, ανοίχτηκε προς άλλα χάιδια ... Μόνος.
Σε βάθη μυστικά περνούνε αστράφτοντας
των ασκητάδων οι χαρές, του μαρτυρίου ο θρόνος.
Φωτιά 'βαλαν, το κάψανε το σπίτι μου,
και σύντριψαν τη λύρα μου με τη βαθιά αρμονία.
Την Πολιτεία δυό Λάμιες τη ρημάζουνε:
η λύσσα του καλόγερου, του δασκάλου η μανία.
Της Πολιτείας η πόρτα κλείστηκε,
με διώξανε, έρμος βρέθηκα στα έρμα μονοπάτια
και της Ιδέας της αστρομάτας, που έσφαξαν
από τη στράτα μάζωξα τα ολόφωτα κομμάτια.
Και τάσπερνα στο διάβα μου, και φύτρωναν
εδώ παράδεισοι, κ' εκεί βασίλεια, κ' εκεί πέρα
παλάτια κ' εκκλησιές και δρακοντόκαστρα.
Κι όλα στην ίδια ευφραίνονταν ανύχτωτην ημέρα.



*Και για την εαρινή ισημερία, άγρια χρυσά στάχυα
να λικνίζονται άλλοτε στα ήμερα και άλλοτε στα βίαια
περάσματα του ανέμου!*

Ηπειρώτικο Φως στα " Γράμματα "

Η Πανηπειρώτικη Συνομοσπονδία Ελλάδος

τιμά τον Γιάννη Δάλλα ,
στα πλαίσια των Δράσεων Πολιτισμού για τους
Ηπειρώτες Δημιουργούς,
την Παρασκευή 12 Μαρτίου 2010 , ώρα 19:30
στην αίθουσα Παλαιάς Βουλής .

- Ο πρόεδρος της ΠΣΕ, καθηγητής Κ.Αλεξίου θα προσφωνήσει τον τιμώμενο
- και θα χαιρετήσει ο Αθ. Αγγελος,
κοσμήτορας της Φλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

- Το Ποιητικό του έργο παρουσιάζει :
ο Στέλιος Μαφρέδας , ποιητής

- Το Μεταφραστικό του έργο παρουσιάζει :
ο Γιώργος Μπλάνας, ποιητής, μεταφραστής και κριτικός

- Την δοκιμιογραφία και την κριτική του παρουσιάζει :
ο Τάκης Καγιαλης ,
Νεοελληνιστής ,Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

- Ποιήματα και κείμενά του , διαβάζει ο ίδιος ο συγγραφέας

Οι ιδέες μου φωσφορισμοί του σώματος
Κι άλλες που μοιάζουν τεθλασμένες αστραπής
Βλέπει το σώμα μου και νυχτοπερπατεί
Μη τις χωρίζετε απ΄το σώμα μου , αδερφοί…



Γιάννης Δάλλας
Ποιητής δοκιμιογράφος και μεταφραστής των ποιημάτων Αρχαίων Λυρικών

Γεννήθηκε στη Φιλιππιάδα, σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και υπηρέτησε στη Μέση και Ανώτατη Εκπαίδευση (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο).
Στην ποίηση αντιπροσωπεύεται από τη συγκεντρωτική έκδοση των δέκα πρώτων συλλογών του: Ποιήματα, 1948 -1988 («Νεφέλη» 1990) , και από τρεις μεταγενέστερες . Αποθέτης («Συνέχεια» 1993).Στοιχεία ταυτότητας («Γαβριηλίδης»1999). και Γεννήτριες («Τυπωθήτω» 2004).


Στις φιλολογικές του εργασίες συγκαταλέγονται κριτικές μονογραφίες για την ποίηση και την ποιητική του Σολωμού , του Κάλβου, του Καβάφη, μελετήματα για τα έργα συγγραφέων της γενιάς του ΄10 ( Βάρναλη, Σικελιανού και Θεοτόκη), της γενιάς του ΄20 (Καρυωτάκη, Άγρα και Φιλύρα), των μοντέρνων του ΄30 (Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσου, Εμπειρίκου και Εγγονόπουλου) και αρκετών μεταπολεμικών ( π.χ. Ο ποιητής Μίλτος Σταχτούρης , « Κέρδος» 1977, Μανόλης Αναγνωστάκης – Ποίηση και ιδεολογία « Κέρδος» 2007).
Σε αισθητικά ζητήματα και κείμενα αναφέρονται και οι τόμοι δοκιμίων του:Εποπτείες («Καλουλίδης»1954), Υπερβατική Συντεχνία (« Κοντός» 1958, Πλάγιος Λόγος («Καστανιώτης» 1989), Ευρυγώνια (« Νεφέλη» 2000) και Συνεκδοχές (« Ίκαρος» 2010).


Υπήρξε ακόμη συστηματικός μεταφραστής των Λυρικών της αρχαιότητας ( Ελεγειακών, Ιαμβογράφων , Μελικών και Χαρικολυρικών ποιητών, «Άγρα» 2003-2007) και των Αλεξανδρινών της Παλατινής Ανθολογίας ( Καλλίμαχος, Ρουφίνος και Επιγράμματα αποδιδόμενα στον Πλάτωνα, « Γραβριηλίδης » 2001 και «Ηριδανός» 2008, 2009).
Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου Κρατικού Βραβείου Κριτικής και Δοκιμίου (1987), του « Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του »(1999) και πρόσφατα από την Ακαδημία Αθηνών με τη βράβευση του έργου του Σολωμός και Κάλβος. Δύο αντίζυγες ποιητικές της εποχής («Νόηση» 2009).

Σημειώσεις από την "ΑΡΠΑΓΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ" του Κ. Βεργόπουλου

#



Η τάξη του χρήματος δηλώνει διπλή και αντιφατική αποστολή. Η μυθολογική διάσταση του πλούτου είναι:
Α) Προβολή και επίδειξη του πλούτου, αντικείμενο λατρείας για λόγους παραδειγματισμού και προτύπου κοινωνικής επιβολής.
Β) Συσκότιση των πηγών και των μηχανισμών που τον δημιουργούν και τον αναπαράγουν.
Σε κάθε προσπάθεια προσπέλασης στον ναό του πλούτου και του χρήματος υψώνονται «υψηλοί φραγμοί» και παρουσιάζεται ως βεβήλωση η προσπάθεια «προσπέλασής» του.
Ο μεγάλος πλούτος προϋποθέτει πάντα την μεγάλη φτώχεια, την όξυνση της ανισότητας, την συνεχή ανακατανομή προς όφελος των ισχυρών.
Οι σημερινές μορφές χρηματιστικής συσσώρευσης δεν αναπέμπουν τον πλούτο στην κοινωνία για να διασφαλίζεται η αναπαραγωγή του, αλλά αποσπάται μονόπλευρα από την παραγωγή και εναποτίθεται στην χρηματοπιστωτική οικονομία, που συντηρείται από τις παραγωγικές δυνατότητες χωρίς αυτή να παράγει.
Ο Κέυνς αποδίδει την εμφάνιση του καπιταλισμού από τον 16ο αιώνα στην ύπαρξη άφθονου χρυσού και πολύτιμων μετάλλων που εισέρευσαν στην Ευρώπη από την ανακάλυψη της Αμερικής και στην απότομη πτώση των επιτοκίων και της αξίας του χρήματος. Το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής εμφανίστηκε όταν οι αποδόσεις του χρηματιστικού κεφαλαίου υστέρησαν από τις αποδόσεις του «πραγματικού» κεφαλαίου.
Σήμερα όμως οι αποδόσεις έχουν επανέλθει, κατά τον καθηγητή Βεργόπουλο, στην προ καπιταλιστική ηλικία της ανθρωπότητας. Δηλαδή οι χρηματιστικές αποδόσεις υπερέχουν κατά πολύ των πραγματικών ή φυσικών (κλασσική σχολή-Ρικάρντο) και επιλέγουν τις χρήσεις του πραγματικού κεφαλαίου, απορρίπτοντας όσες εξ αυτών εμφανίζουν μειωμένη αποδοτικότητα, κατώτερη από ένα όριο που αυθαίρετα προσδιορίζεται από την πλουτοκρατία.
Οι κλασσικοί και κάποιοι σοσιαλιστές οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν καθαρό παραλογισμό την δυνατότητα των χρηματιστικών κερδών να υπερβαίνουν τα πραγματικά ή φυσικά κέρδη. Ο Κέυνς έχει καταδείξει, ότι αυτός ο παραλογισμός συνέβη σε διάφορες περιόδους τον μεσαίωνα , την νεώτερη εποχή (1870-1914) και στην τρέχουσα φάση. Τα υπερκέρδη πληρώνονται από τα μελλοντικά εισοδήματα της κοινωνίας.
Και έτσι η ανθρωπότητα θα μπορούσε να προφυλαχθεί από αυτό τον κίνδυνο και τις μεγάλες αυταπάτες με την γνώση του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος.
Με την «μονεταριστική αντεπανάσταση» της δεκαετίας του 80 διαμορφώθηκαν οι συνθήκες συγκρότησης του νέου χρηματιστικού κεφαλαίου, στην ασυδοσία του οποίου παραδόθηκαν σήμερα η οικονομία και η κοινωνία. Αντί οι άνθρωποι να αναλώνουν το χρήμα, το χρήμα αναλώνει τους ανθρώπους για την δήθεν ευημερία τους.
Οι θεωρητικοί της καπιταλιστικής ευημερίας Λέων Βαρλάς και Ιωσήφ Σουμπέτερ αποδέχονται ότι σε συνθήκες ισορροπίας και σταθερότητας των καπιταλιστικών αγορών, τα κέρδη ελαχιστοποιούνται, ενώ διογκώνονται σε συνθήκες ασταθείς και μεταβατικές. Στην σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, έχουν πληρώσει εκατομμύρια άνθρωποι χωρίς κάποιο αντάλλαγμα. Η παγκόσμια αγορά και το παγκόσμιο σύστημα αποτελούν ανεκπλήρωτο όραμα του κεφαλαίου που δεν είναι ποτέ σε θέση να εφαρμόσει.
Παρά τις Αμερικανικές επαγγελίες για μετάβαση σε κάποια μεταβιομηχανική εποχή, στην ψηφιακή κοινωνία, στην κοινωνία των ιδιοκτητών, η πραγματικότητα δείχνει ότι η Αμερική καταβυθίζεται πλέον στα χρέη και ότι συγκροτείται μια μεγάλη κοινωνία οφειλετών με μη εξυπηρετήσιμο χρέος έναντι μιας μικρής ομάδας επωφελούμενων πιστωτών, δηλαδή δημιουργήθηκε μια κοινωνία καταχρεωμένων πολιτών, που μοχθούν σαν νέοι δουλοπάροικοι, με όλο και λιγότερα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες, προκειμένου να υπηρετούν τα χρέη και τους πιστωτές.
Διοργανώνεται η επάνοδος της κοινωνίας σε συνθήκες προκαπιταλιστικής αυθαιρεσίας όπου κυριαρχεί το νέο χρηματιστικό κεφάλαιο, το αφηρημένο χρήμα, στην ασυδοσία του οποίου παραδίδονται άνθρωποι και κοινωνίες.



Για την Ελλάδα η εξέλιξη δεν είναι διαφορετική.
Το οικονομικό σύστημα δεν απέβη ισχυρότερο και παραγωγικότερο μετά την ένταξή μας στην ΟΝΕ και στο ευρώ, αλλά κατέληξε σήμερα περισσότερο αποδυναμωμένο και πιο εύθραυστο.
Το κοινό νόμισμα με την Ευρώπη αντί να προσελκύσει επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις, οδηγεί σήμερα στον εκμηδενισμό των επιχειρηματικών κεφαλαιακών εισροών στη χώρα μας, στην συρρίκνωση των άμεσων χρηματοδοτήσεων και στην επάνοδο της οικονομίας σε συνθήκες εξάρτησης από δανειακά κεφάλαια και συσσωρευμένα χρέη.
Σε συνθήκες κοινού νομίσματος με την Ευρώπη, η Ελλάδα καταβυθίζεται στα ελλείμματα και στα χρέη σε όλα τα επίπεδα, χωρίς όμως να εξασφαλίζει τα ανάλογα εισοδήματα που θα επέτρεπαν την μείωση στο μέλλον των αναλαμβανόμενων υποχρεώσεων. Το σημερινό νεοελληνικό υπόδειγμα δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, δεν έχει μέλλον, γιατί το αποτέλεσμά του είναι η επιταχυνόμενη καταχρέωση για το σύνολο της οικονομίας.
Η χώρα μας αποδεικνύεται η πιο ευάλωτη στην εξάρτυση από το νέο χρηματιστικό κεφάλαιο και οι χρηματιστικές προδιαγραφές αποδοτικότητας εκτοπίζουν όλες τις άλλες. Αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα σε μεγαλύτερη κλίμακα από ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο πλούτος που παράγεται στη χώρα μας, συγκεντρώνεται με γρήγορους ρυθμούς με αποκλειστικό γνώμονα την εξυπηρέτηση των πιστωτών, ενώ το παραγόμενο καθαρό προϊόν βαίνει αρνητικό οξύνοντας τις κοινωνικές ανισότητες, τα προβλήματα ανεργίας, φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Στις μέρες μας αναδείχτηκε αντί του παραδοσιακού κοινωνικού κατεστημένου μια νέα ολιγαρχία του χρήματος με βάση το αφηρημένο και διεθνοποιημένο χρήμα και υποβάλλει ολόκληρη την κοινωνία στα δικά της μονόπλευρα κριτήρια αποδοτικότητας.
Κατά την τελευταία οκταετία, η ελληνική οικονομία παρουσίασε αξιοσημείωτες «επιτυχίες», οι οποίες όμως αποδεικνύονται σήμερα μόνο ονομαστικές.
Η συσσώρευση μεγάλου πλούτου έγινε στη χώρα μας όχι με βάση την παραγωγή, αλλά μέσω μεταβιβάσεων και σε συνθήκες όξυνσης των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων με διόγκωση της φτώχιας και των κοινωνικών αποκλεισμών.
Ενώ οι ονομαστικές «επιτυχίες» συνεχίζονταν, η πραγματική κατάσταση της οικονομίας αποδείχτηκε ευάλωτη, εύθραυστη και εκτιθέμενη σε κινδύνους τόσο από το εξωτερικό, όσο και από το εσωτερικό.
Η ένταξη στο νομισματικό σύστημα του ευρώ δεν απέτρεψε την αύξουσα απόκλιση των πραγματικών ισοτιμιών Ελλάδας και Ευρώπης, με συνέπεια την αύξηση του αντιπαραγωγικού και αντιεπενδυτικού κλίματος στη χώρα μας και αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία να απομονώνεται όλο και περισσότερο από την ευρωπαϊκή.
Η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας βασίζεται όλο και περισσότερο στα δημοσιονομικά ελλείμματα που όλο και διογκώνονται και στον δανεισμό δημόσιο, ιδιωτικό, εξωτερικό και εσωτερικό που δεν παύει να συσσωρεύεται.
Με μεγάλη επιτάχυνση διογκώνονται οι χρηματικές και κεφαλαιϊκές δεσμεύσεις υποχρεώσεις της χώρας έναντι του εξωτερικού. Οι δημιουργούμενες υποχρεώσεις έναντι των πιστωτών της αυξάνονται με πολύ υψηλότερο ρυθμό έναντι της αύξησης του εθνικού εισοδήματος.
Αυτά τοποθετούν τη χώρα μας στην ομάδα των πλέον καταχρεωμένων χωρών της παγκόσμιας οικονομίας και από την κατάσταση αυτή θύμα είναι, η χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα της χώρας ,προκειμένου να εξασφαλίσει νέες χρηματοδοτήσεις ,έστω και με βαρύτερους όρους.
Σε αντίθεση με τους εταίρους μας, η ελληνική οικονομία είναι σε φάση επιταχυνόμενης επέκτασης των εσωτερικών ελλειμμάτων της, αλλά και αντιεισροής αυτόματων χρηματοδοτήσεων χωρίς κόστος εκ της αλλοδαπής.
Κρίσιμο μέγεθος κάθε εθνικής οικονομίας είναι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας με το εξωτερικό, όπου εκεί φαίνεται ο βαθμός και ο τύπος της ενσωμάτωσης μιας χώρας στη διεθνή οικονομία.
Εφόσον οι εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών υπερβαίνουν τις εισπράξεις από τις εξαγωγές και τους άδηλους πόρους, τότε θα πρέπει η διαφορά να χρηματοδοτείται με πρόσθετα εισοδήματα, είτε με την εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων είτε με εκείνη των δανειακών υποχρεώσεων.
Το άθροισμα των δανειακών και των άμεσα ξένων επενδυτικών τοποθετήσεων σε κάθε χώρα συνιστά ταυτόχρονα τόσο τον συντελεστή ανοίγματος της εθνικής οικονομίας προς την διεθνή, όσο και τον βαθμό εξάρτυσής της από την χρηματοδότηση εκ του εξωτερικού.



Η Ελλάδα πληρώνει ακριβά για τα χρέη της, ενώ όσο το εισόδημα δεν αυξάνεται ταχύτερα από τον δανεισμό, το συσσωρευμένο χρέος συνεχίζει την ανοδική του πορεία. Η χώρα μας στην παγίδα της υπεραποταμίευσης, της υπερκεφαλαιοποίησης, της υπερσυσώρευσης και των υψηλών κερδών με το χαμηλότερο εργασιακό κόστος στην Ευρώπη αντιμετωπίζει οξύ πρόβλημα πραγματοποίησης του παραγόμενου προϊόντος. Τα ελληνικά υπερκέρδη μεταφέρονται στην κατάκτηση τεχνολογικών πλεονεκτημάτων που όμως δεν αξιοποιούνται ανάλογα με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται μοιραία η αποδοτικότητα του κεφαλαίου.
Στην εποχή μας τα χρηματιστικά εισοδήματα αυξάνονται ταχύτερα από εκείνα της πραγματικής οικονομίας, ενώ οι οφειλέτες μετατρέπονται σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας με μειωμένα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Το καπιταλιστικό σύστημα αντιμετωπίζει έλλειμμα ορατότητας για το μέλλον του και επιστρέφει σε προκαπιταλιστικές μορφές άγριας συσσώρευσης του πλούτου που βασίζεται όχι στην αύξηση της παραγωγής πλέον αλλά στην αρπαγή, την οικειοποίηση και παρασιτική χρήση των εισοδημάτων με κύρια εργαλεία τον υπερδανεισμό και την καταχρέωση της οικονομίας και των συντελεστών της.
Στην χώρα μας η καταχρέωση όλων των συντελεστών οικονομίας θυμίζει αμερικανικά και ιαπωνικά πρότυπα και όχι ευρωπαϊκά. Το σύνολον της ελληνικής οικονομίας, νοικοκυριά και επιχειρήσεις εργάζονται και παράγουν σε πλαίσιο που θυμίζει συνθήκες «νέας δουλοπαροικίας».
Για τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα δεν αυξάνεται αλλά συρρικνώνεται, αφού η εξυπηρέτηση των υψηλών χρεών απορροφά περισσότερα από την αύξηση του εισοδήματος.
Όσο περισσότερο βαθαίνει η οικονομική καταχρέωση των πολιτών , τόσο περισσότερο η Δημοκρατία εμφανίζεται εκ των άνω σαν δημαγωγία, αρχαϊσμός και λαϊκισμός.
- Η « εικονική » οικονομία των τελευταίων περιόδων έφερε ημερομηνία λήξης , όπως προέβλεψε στο βιβλίο του ο καθηγητής Βεργόπουλος και προσγειώθηκε δραματικά στην πραγματική με όλα τα ολέθρια αποτελέσματα του σήμερα!
Πληρώνουν και πάλι το κόστος της αναγκαστικής προσγείωσης αυτοί ακριβώς που έχουν ήδη πληρώσει και το κόστος της εξωπραγματικής απογείωσης.
Πόσο δίκαιο και δημοκρατικό αναρωτιόταν στο βιβλίο του , πόσο αποτελεσματικό , πόσο οικονομικά και κοινωνικά επωφελές είναι κάποιοι να επιβάλλουν μονόπλευρες και εξωπραγματικές επιλογές με τη βεβαιότητα ότι το κόστος των επιλογών τους , είτε κατά την απογείωση ή την ανώμαλη προσγείωση θα επιρρίπτεται συστηματικά και αποκλειστικά στα θύματα, ήτοι στην αδύναμη πλευρά της οικονομίας!

Την Τετάρτη 24 Φλεβάρη βγαίνουμε στο δρόμο, Απεργούμε

Γενική 24ωρη απεργία στις 24 Φλεβάρη έχουν προκηρύξει ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, αντιδρώντας στα μέτρα λεηλασίας του εργατικού εισοδήματος.
Μαζική συμμετοχή στην απεργία.
Για να μην πληρώσουν οι εργαζόμενοι την κρίση, που δημιούργησαν οι οίκοι κερδοσκοπίας, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η δημιουργική λογιστική, με την βοήθεια της Goldman Sachs, αλλά αυτοί που την προκάλεσαν.
Η συγκέντρωση του χρήματος στις τσέπες των λίγων , γεννά τις κρίσεις, σαν την σημερινή.
Την κρίση να πληρώσουν οι έχοντες και κατέχοντες.

Στη σκοτεινή οδό Σατωβριάνδου η φωτεινή σκέψη της Ρόζας

Δευτέρα βράδυ , με ένα κασκόλ να προφυλάσσεται από τα παγωμένα αγγίγματα του κρύου αέρα, κατηφόριζε την οδό Σατωβριάνδου.
Προορισμός το θέατρο « Βήμα Αγγέλων» , στην δεξιά πλευρά του δρόμου, κατεβαίνοντας από την Ομόνοια, του έγχρωμου πλέον αυτού δρόμου, από την παρουσία τόσων μεταναστών εκεί!
Προχωρώντας σήκωσε τα μάτια και αντίκρισε κάποια φευγαλέα φεγγίσματα από κανά δυό αστέρια , που νομίζω ήθελαν να δώσουν λίγη λάμψη στην ασχήμια του ταλαιπωρημένου δρόμου.
Το βλέμμα στάθηκε σ΄ένα μπαλκόνι στο δεύτερο πάτωμα , όπου προεξείχε μια απλώστρα με πολύχρωμα ρούχα ,που τα κυμάτιζε ο κρύος αέρας. Ρούχα μεταναστών πολυφορεμένα ,εκεί στο δρόμο « του βήματος των αγγέλων ».
Συνάντησε πολλούς μετανάστες να γυρνάνε πάνω- κάτω μέχρι να φθάσει στον παράξενα όμορφο χώρο του θεάτρου, σ΄ αντίθεση με την χαμθαλότητα και την βρώμικη ανάσα του δρόμου αυτού.




Έφθασε στο θέατρο , είδε στον κάτω χώρο του, την έκθεση με τις παραστάσεις από αλουμίνια, και ανέβηκε με την ξύλινη σκάλα , που έτριζε στην κάθε πατημασιά, στον πάνω χώρο , για την παράσταση.
Το έργο που παιζόταν ήταν η « Ρόζα Λούξεμπουργκ – Γράμματα από τη Φυλακή ».

Ήταν μονόλογος , μια σπαρακτική και συνάμα τρυφερή και ποιητική κραυγή της Ρόζας Λούξεμπουργκ, μέσα από τη φυλακή του Βρόνκε.
Μόνη παρέα ένας ηθοποιός καθισμένος έξω από τον χώρο της σκηνικής φυλακής , που έπαιζε βιολί στις ατέλειωτες ώρες μοναξιάς στο κελί, της μεγάλης Ρόζας!
Ο λόγος ποιητικός , πολιτικός, κοινωνικός, επαναστατικός να σπάει την ησυχία και να διαπερνά την σκέψη και το είναι μας, πότε σαν μυτερή σουβλιά που ματώνει και πότε σαν απαλή πάχνη πρωινού.

« Ο Άνθρωπος πρέπει ακατάπαυστα να είναι σαν μια λαμπάδα που φλέγεται και από τα δύο άκρα .»
« Αν δεν κουνηθείς δεν θα ακούσεις τις αλυσίδες σου.» λόγια της Ρόζας Λούξεμπουργκ.
Και ενδιάμεσα τα λόγια του Κάρλ (Λίμπνεχτ) , τόσο επίκαιρα στην σημερινή ανατριχιαστική πραγματικότητα της « κρίσης» και των « μέτρων », που ακούγονται λες και θέλουν να μας τιμωρήσουν για την κρίση του συστήματος!
« Βασικός νόμος του καπιταλισμού είναι : Ή εσύ ‘η εγώ. Όχι εσύ και εγώ .»
Και την κρίση της απληστίας των τραπεζών , της μεγιστοποίησης του κέρδους , της φοροδιαφυγής του μεγάλου κεφαλαίου και της παραοικονομίας , της δομικής πλέον α-επενδυτικότητας , των κερδοσκοπικών παιχνιδιών των αγορών, της λεηλασίας των χαμηλών εισοδημάτων, - κουνώντας απειλητικά τον πέλεκυ της καταστροφής, οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής μονεταριστικής πολιτικής, - την μετακυλύουν σαν μονόδρομο τάχα, στις πιο άγριες περικοπές και ανατροπές των εισοδημάτων , της αλληλεγγύης των γενεών (βλέπε ασφαλιστικό) ,και της σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας μας και των χωρών του Νότου!
Ούτε το Κευνσιανό μοντέλο δεν αντέχουν πλέον, τόσο άγρια επίθεση για την « πανάκεια » της ανάκαμψης των « αγορών».

- Αλλά ας γυρίσω σε κάποια ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τα γράμματα της Ρόζας Λούξεμπουργκ.
« Σόνιτσκα , μου λες ότι πικραίνεσαι που με κρατάνε κλεισμένη τόσο καιρό. Και αναρωτιέσαι πως γίνεται κάποιοι άνθρωποι να ορίζουν το μέλλον άλλων ανθρώπων και τι νόημα έχουν όλα αυτά.
Μη με παρεξηγήσεις γι΄αυτό που θα σου πω…
Μα, πουλάκι μου χρυσό, δεν υπάρχει « γιατί ».
Όλη η ιστορία του πολιτισμού μας , που μετράει πάνω από είκοσι χιλιάδες χρόνια , πάνω σ΄αυτή την αρχή δεν στηρίζεται;
Ότι κάποιοι λίγοι , αποφασίζουν για την τύχη των υπόλοιπων και πολλών; Αυτή η πρακτική , βέβαια , έχει τις ρίζες της βαθιά στις αρχές της ύπαρξης και μπορεί να αλλάξει μόνο μέσα από μακρές και επώδυνες διαδικασίες. ..
Κι εσύ, εύλογα, έρχεσαι και ρωτάς: « Τι νόημα έχουν όλα αυτά; »
Η ερώτησή σου όμως δε έχει λογική απάντηση, αφού αφορά τη ζωή την ίδια και τις συμβάσεις της συνολικά.



Είναι το ίδιο σαν να με ρωτάς γιατί υπάρχουν στον κόσμο γαλάζιοι μελισσοφάγοι!
Η απάντησή μου είναι πως ιδέα δεν έχω γιατί υπάρχουν. Όμως, χαίρομαι που υπάρχουν και γλυκαίνεται η καρδιά μου όταν , ξαφνικά, πίσω απ΄τον τοίχο της φυλακής μου, ακούω το βιαστικό « ζίζιμπι» του δικού μου γαλάζιου μελισσοφάγου !
…
-Κάποιο άλλο γράμμα της με εικόνες ζωής , γαλήνιου μόχθου , της αγίας επιβίωσης και της απόλυτης λιτής ομορφιάς κάπου από την Κορσική.




-« Εδώ συναντάμε ανθρώπους που ταιριάζουν απόλυτα με το τοπίο. Στη στροφή του δρόμου, σούρουπο, συναντάμε χωρικούς που γυρίζουνε στο σπίτι απ΄τα χωράφια περπατώντας ο ένας πίσω απ΄τον άλλο.
Οι χωρικοί εδώ ποτέ δεν πηγαίνουν όλοι μαζί, όπως οι δικοί μας χωρικοί. Πηγαίνουν πάντα ο ένας πίσω απ΄τον άλλο, σαν πομπή.
Μπροστά, συνήθως, πηγαίνει το σκυλί. Μετά, μια γίδα ή ένα γαϊδουράκι φορτωμένο σακιά με κάστανα και, από πίσω, ένα μουλάρι που πάνω του κάθεται μια γυναίκα με τα πόδια χαριτωμένα στο πλάι. Στην αγκαλιά της μπορεί να κρατάει το μωρό της. Έχει την πλάτη ίσια και είναι λυγερή σαν κυπαρίσσι. Δίπλα στο μουλάρι πηγαίνει πεζός ο άντρας της. Έχει μαύρα γένια και στιβαρό παρουσιαστικό που σου εμπνέει εμπιστοσύνη.
Κανένας τους δε μιλάει. Θα ΄παιρνες όρκο πως είναι η Αγία Οικογένεια. Μόνο που αυτό το θέαμα είναι πολύ συνηθισμένο σ΄αυτά τα μέρη. Αυτές είναι εικόνες που σε κάνουν να θες να γονατίσεις.
Να υποκλιθείς και να προσκυνήσεις με βαθιά ευλάβεια. Εμένα αυτό μου έρχεται να κάνω χωρίς να το θέλω κάθε φορά που βλέπω μπροστά μου την απόλυτη ομορφιά. Θέλω να υποκλιθώ.
Σ΄αυτά εδώ τα μέρη , η Βίβλος είναι ζωντανή πραγματικότητα. Είναι μέρος της καθημερινότητας αυτών των ανθρώπων. Το ίδιο και ο κλασσικός πολιτισμός. Ζει παντού.
Πρέπει να πάμε και μαζί , και να κάνουμε ότι έκανα όταν πήγα μόνη μου. Να γυρίζουμε σ΄όλο το νησί και κάθε βράδυ να κοιμόμαστε αλλού.
Να ξυπνάμε αξημέρωτα για να χαρούμε το πρώτο φως του ήλιου. Ωραία δε θα είναι;

Συνέχισε να διαβάζεις και να μην αφήνεις το μυαλό και τη θέλησή σου αγύμναστα.
Εσύ θα το καταφέρεις εύκολα, γιατί το μυαλό σου είναι νέο και εύπλαστο.
Σ΄αφήνω για σήμερα. Σου εύχομαι χαρά και γαλήνη.
Δική σου
Ρόζα

Άναψαν τα φώτα στη σκηνή , χειροκρότημα και τα πολλά τριξίσματα στα ξύλινα σκαλιά, που μας έβγαζαν έξω στον δρόμο με τις πινακίδες του Νέον και τους περιθωριακούς αυτού του κόσμου , μετανάστες και άλλους , που σαν σκιές κινούνταν το κρύο αυτό βράδυ στην οδό Σατωβριάνδου.
Κοιτώντας πάλι προς την πολυκατοικία ή ξενοδοχείο, δεν είμαι βέβαιη, με τα pούχα στην απλώστρα του μικρού μαυρισμένου μπαλκονιού , είχα μαζί μου συντροφιά πια τη βεβαιότητα ότι ¨ οι μάζες και δει οι πιο καταπιεσμένες και φτωχές είναι ο βράχος, που θα γίνει το θεμέλιο της αλλαγής αυτού του κόσμου ¨.
Το κρύο επίμονο , αλλά μέσα μας ήμασταν τόσο ζεστοί, μετά από την επίσκεψή μας στα μονοπάτια και τα λόγια της Ρόζας Λούξεμπουργκ και τόσο πεισμένοι ότι όλα μπορούμε να τα καλυτερέψουμε!
Όχι δεν ήταν ψευδαίσθηση Του Νέον και της παράστασης , αν το πιστέψουμε και δώσουμε κάτι όλοι μας , όπως οι Μεγάλοι αυτοί άνθρωποι, ναι μπορούμε τα πάντα!

η Πανηπειρωτική για τον Γιώργο Αρμένη

ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ
ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

για καρπούς ανίει*

Η Πανηπειρώτικη Συνομοσπονδία Ελλάδος κατανοώντας το χρέος της προς ανάδειξη της πλούσιας ηπειρώτικης πολιτιστικής δημιουργίας καθιερώνει μια σειρά εκδηλώσεων που αφορούν σε σύγχρονους συμπατριώτες μας δημιουργούς, όπως συνολικά και στο έργο τους.
Αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο του 2009 επιχειρεί την παρουσίαση εκείνων , που διακρίθηκαν στο γραπτό λόγο , λογοτέχνες ή ποιητές , γενικότερα στις τέχνες , το θέατρο και τις επιστήμες , που σημάδεψαν με την παρουσία και το έργο τους , τους αντίστοιχους τομείς του πολιτισμού όπου διέπρεψαν.
Ακόμη σ΄ότι αφορά ιδιαίτερα την παρουσίαση των σύγχρονων λογοτεχνών , ποιητών και ιστορικών , αλλά και ευρύτερα , η συνδρομή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγκεκριμένα του Φιλοσοφικού τμήματος κρίθηκε περισσότερο αναγκαία , ώστε τόσο η επιλογή , όσο και η παρουσίαση να γίνει κατά το δυνατόν πληρέστερη και πλέον αντικειμενική από κάθε πλευρά, χωρίς να αφήνονται αισθητά κενά ή περιθώρια αμφισβήτησης…
Η συνολική και συνοπτική παρουσίαση του έργου τους , έχει ανατεθεί σε έγκριτους ειδικούς , ώστε να κατανοηθεί ευρύτερα το έργο τους και να φωτίσουν κάθε πτυχή τόσο της προσωπικότητας του δημιουργού , όσο και του έργου του συνολικά. Την εκδήλωση συμπληρώνουν εκάστοτε σχετικές προβολές , μουσικά ακούσματα , απαγγελίες ποιημάτων , ανάγνωση κειμένων και αναμνηστική πλακέτα στον τιμώμενο.

Πρόσκληση

Το Δ. Σ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος
σας προσκαλεί να τιμήσετε με την παρουσία σας την εκδήλωση για τον
ΓΙΩΡΓΟ ΑΡΜΕΝΗ
Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2010 , ώρα 19:00 στην Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία
( Κλεισθένους 15 – 7ος όροφος )

Πρόγραμμα

- Προσφώνηση προέδρου καθηγητή Ιατρικής Κώστα Αλεξίου
- Χαιρετισμός εκπροσώπου Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- ΟΜΙΛΗΤΕΣ:
-Κώστας Γεοργουσόπουλος . Κριτικός Θεάτρου
« Η καλλιτεχνική διαδρομή ».
-Παντελής Βούλγαρης. Σκηνοθέτης
« Η συνεργασία » .
-Βασίλης Γκουρογιάννης. Λογοτέχνης
« Ο άνθρωπος Γιώργος Αρμένης ».
-Δημήτρης Παπαχρήστου. Λογοτέχνης
« Ο φίλος Γιώργος Αρμένης ».

Την εκδήλωση συντονίζει η Γεωργία Λαδογιάννη.
Επ. Καθηγήτρια Πανεπ. Ιωαννίνων, τμήματος Φιλολογίας

« Ο Γιώργος Αρμένης , είναι μια πολύμορφη ιδιοφυία , γνήσιος και λαμπερός σ΄όλες του τις εκδηλώσεις. Είναι προικισμένος με μια εκρηκτική φαντασία που ξεπηδά από την πραγματικότητα και την αλήθεια. Σπάνιος ηθοποιός, με ευρύτερες και και ποικίλες προοπτικές στο θεατρικό χώρο. Ξεκίνησε με λίγα ακαδημαϊκά εφόδια, αλλά χάρη στον αυθορμητισμό του, το ένστικτο και το πάθος του για αληθινή γνώση , καθώς κι από προβληματισμούς από πλούσιες ζωικές εμπειρίες, κατάφερε να φτάσει σε ζηλευτά αποτελέσματα σ΄όλες του τις εκδηλώσεις . Σήμερα έχει κάτι να πει και ξέρει να το πει »Κάρολος Κουν,1979.

*από το δίστιχο της ιέρειας στη Δωδώνη ( Ήπειρος 4.οοο χρόνια Ελληνικής Ιστορίας και πολιτισμού. Εκδοτική Αθηνών)

ΛΕΜΟΝΙΑς ή Λάμιας

Ένας σαλός, ψηλολέλεκας με ατίθασους βοστρύχους που θέλουν λες να ενωθούν με τον τρελλοαγέρα , που σφυρίζει στα στενά σοκάκια της παράκτιας πόλης.
Κινήσεις ατσούμπαλες, χέρια άχαρα, μεγάλα, τις περισσότερες φορές μη ξέροντας τι θάπρεπε άραγε να τα κάνει.
Ρούχα τριμμένα, ποτισμένα με αλμύρα, είναι η δουλειά του που τα ποτίζει στα διβάρια του πανέμορφου κόλπου.


Εργάζεται στον συναιτερισμό αλιείας , στους κέφαλους ντε,
τη μεγάλη του αδυναμία , στα όστρακα ,μύδια , κυδώνια και αχινούς!
Ένα έγινε με το ξύλινο σπιτάκι του συνεταιρισμού, που στέκεται σε πασσάλους και θαρρείς πως λικνίζεται στα ήρεμα νερά του κόλπου των αργυροπελεκάνων.
Παρακολουθεί από την κρυψώνα της καλύβας του τις μπάφες, τους κέφαλους, τα μύδια εκτροφής να μεγαλώνουν και να ετοιμάζονται για τις ψαραγορές.
Από αγάπη κάποιοι συμπολίτες πατριώτες του τον σπρώξανε στη δουλειά αυτή, για να βγάζει το αλμυρίσιο ψωμί του, από την αλιεία και εκτροφή των ψαριών, που τόσο έχουν γίνει ένα με την ζωή του.
Την αγαπάει τη ζωή της θάλασσας ο Λάμιας.
-Που τον έβρισκες που τον έχανες , στη θάλασσα και πάντα να γυρνάει με τις τσέπες του αμπέχονου γεμάτες κυδώνια και να τα προσφέρει στις παρέες που θα τύχει να καθίσει μαζί τους.
Τα προσφέρει μ΄ένα χαμόγελο απερίγραπτο σε φίλους, φίλους φίλων και μαζί με τα κυδώνια ,αράζει και το ψηλό και λίγο γερμένο σκαρί του ,στην παρέα, ο « Λάμιας».
Αφού καθίσει και βολέψει το πανύψηλο κορμί του , μαζί με τα κυδώνια βγάζει πάντα από τις τσέπες του και ένα σουγιά για να τ΄ ανοίξει .
Όλα τα έχει φροντίσει και η μεγαλύτερη έκπληξη της κάθε παρέας που θα ευεργετηθεί από τα δώρα του , είναι η εμφάνιση από τις τσεπάρες του , λεμονιών , για να περιχύσουν τα όστρακα !!!!
Εξού και το έτερο παρατσούκλι του, « Λεμονιάς ».
Κάποιοι λένε ότι δούλεψε σκληρά σε λεμονοπορτοκαλιώνες ντόπιων .
- Πριν αφοσιωθεί στην θάλασσα , είχε ένα άλλο παράξενο ενδιαφέρον ο πολυπράγμων Λάμιας.
- Υπήρξε κυνηγός και ταριχευτής φιδιών.
Πιο εύκολα τα πράγματα με τα κυδώνια, γιατί όταν σε πετύχαινε στο κουτούκι του «Στάθη» στο Σεϊτάν Παζάρ ,ή στον « Νόστο» , την « τρελλή γαρίδα» και όλα τάλλα αγαπημένα στέκια της πόλης , ήθελε να σε δωρίσει ένα φίδι μέσα σε μπουκάλι! Και αν δεν είχε για κάποιον, σου έδινε ραντεβού τις επόμενες μέρες , μέχρι να πιάσει κανένα φίδι .
΄Αραζε λοιπόν το ατσούμπαλο κορμί με τα μετέωρα χέρια στην καρέκλα του και με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες εξιστορούσε την συγκομιδή φιδιών με τις σκληραγωγημένες παλάμες του, και την τοποθέτησή τους σε μπουκάλια.
Φιδέκθεση το φτωχικό του πέρα στην Ντάπια.
Τοποθεσία της πόλης με φτωχόσπιτα, δρόμους άλλοτε νοτισμένους , που στις άκρες τους μπορεί το μάτι σου πολλές φορές να πιάσει ίχνη από πράσινα βρύα .
Ο πατέρας του άρρωστος δεν μπορούσε να βοηθήσει τον Λάμια και το αδερφάκι του , που ζούσαν μαζί.
Μέχρι που ο πατέρας του έφυγε μια βροχερή μέρα , από εκείνες τις νοτισμένες μέρες , που η πόλη θαρρείς και σιγομουρμουρίζει το « Θάνατος οι λεροί κι ασήμαντοι δρόμοι ….»

Από τότε ο Λάμιας κρατάει στους ώμους του το¨σεράι¨ στην Ντάπια.
- Τρομάρα του ένα φεγγάρι μας εξιστορούσε ότι είχε φιλοξενήσει εκεί - ακουστό τραγουδοποιό, τον Αγγελάκα, που αγαπούσε τον τόπο , τους ανθρώπους και προπάντων τον Λεμονιά.
Γλέντια λεέι τότε, και δώστου να φέρνει ο Λάμιας ψάρια , κυδώνια και φρεσκοκομμένα λεμόνια.
Ακούστηκε, μάλλον υπερβολές επαρχιώτικες , # ότι είχε ρημάξει τα λεμόνια από τους κήπους των χαμόσπιτων της Ντάπιας εκείνες τις ημέρες της φιλοξενίας.`
Με τα μεγάλα χέρια και τα δάκτυλα κίτρινα από τον καπνό , γιατί ρουφούσε απανωτά άφιλτρα τσιγάρα , αγκάλιαζε τα κορίτσια και να τα φιλιά στην αγορά για τον φίλο Λεμονιά. Χαμόγελα τότε ο Λάμιας και γλάρωμα ο γάτος , από την αποδοχή , τι να σου λέω!
Ιστορία έχει γράψει παλαιότερα σένα γνήσιο ρεμπετάδικο , εκεί έξω από το παλιό φρουραρχείο της πόλης προς τον Παντοκράτορα.
Τραγουδούσε όμως μια ομάδα , με φωνές και στάση ισάξια των μεγάλων του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Ένα παλληκάρι με φωνή μείγμα θεού από Χατχηχρήστο και Μπέλλου , ένας άλλος με χροιά φωνής Παπαιωάννου και μπουζούκι , που θα ζήλευαν οι καλύτεροι οργανοπαίκτες , τα Σαββατοκύριακα ξεσήκωναν τους καημούς και μετά τους ημέρευαν.
Εκεί και ο Λάμιας κάθε Σαββατόβραδο , άλλαζε το ένα τραπέζι μετά το άλλο.
Μετά τις τρεις τα μεσάνυχτα γινόταν κατάνυξη με θεικές φωνές και μουσικές , θαμώνες μερακλωμένους με γλυκαμένο το αχ τους και ο Λάμιας αρχάγγελος των κεριών να δίνει παράσταση κατανυκτική!
Σηκωνότανε όρθιος και κατευθυνόταν στην εξέδρα των μουσικών και με κατανυκτικές, αργές κινήσεις ο ψηλολέλεκας αναμαλλιασμένος άρχιζε να ξεβιδώνει και να σβήνει μια μια τις λάμπες που φέγγαν στην οροφή του παταριού της κομπανίας.
Αυτό το τελετουργικό ήταν η παράσταση του Λάμια για το κλείσιμο της μουσικής μυσταγωγίας.
Όλοι περιμέναμε την μεγάλη έφοδο του Λεμονιά στις λάμπες και το απίστευτο ζητωχειροκρότημα των μυημένων στην παράσταση .


- Κάποιες μέρες χανότανε , τον καιρό που ερχόταν και περνούσαν τα κοπάδια με τους κέφαλους και τις μπάφες, έμεινε τότε μέρα νύχτα στα διβάρια.
Περίμενε ολημερίς τα ψάρια , τις νύχτες άναβε φωτιά , έπιανε κεφάλια , τάνοιγε πετάλια, τα περνούσε σένα ξύλο πάνω από τη θράκα της φωτιάς και μοσχομύριζε ο Αμβρακικός. Όταν είχε αεράκι προς την πόλη , -υπερβολή πάλι θα μου πεις- , αλλά έφερνε την μυρωδιά από τα ψημένα πετάλια του Λεμονιά και την ανακάτευε με την μυρωδιά από την ψητή σαρδέλλα , την παπαλίνα , που ετοιμαζόταν στα φαγάδικα της Πόλης.
Ζωή και κότα περνούσε και τότε ο Λεμονιάς , καμιά «αντιξοότης » δεν θα κατάφερνε τον Λάμια;
Πάντα στην παλτασούκα του είχε και το γαραφάκι με ούζο και μάλιστα ντόπιο τις περισσότερες φορές. Η πόλη παράγει ούζο και με γλυκάνισο , και οι κάτοικοι το τιμούν ακόμη και από την ώρα του κολατσιού πολλές φορές.
Σπάνια άλλαζε συνήθειες ο Λάμιας, ντόπιο , παραγωγή της πόλης και ψητά πετάλια και σαρδέλα ,αρχοντικά περνούσε τότε , και θαύμα! ως και τα΄αγριεμμέννα , ατίθασα μαλλιά του έπαιρναν άλλη κλίση , χαρούμενη- τρελή .
Το πρωί ξυπνούσε σαν πανηγυριώτης και ξανά επιφυλακή για τα κοπάδια ψαριών, λες και είχε κάνει συμφωνία μαζί τους , να ανταμώνουνε στη μετακίνησή τους!
Μέρες έμενε εκεί και χανόταν από την καπνισμένη , αλλά όμορφη αγορά της πόλης , νύχτες έμενε εκεί στο σπιτάκι στο διβάρι με τα ίδια νοτισμένα από αλμύρα και τσίκνα ρούχα και τα μαλλιά του αλατισμένα να γίνονται άγρια και σκληρά σαν καραβόσκοινα.

Τα Χριστούγεννα είχε άγριο νοτιά , έ ! αυτός είναι ο καιρός του Λάμια,
αλλά δεν τον συναντήσαμε στα νοτισμένα σοκάκια και προσφιλή κουτούκια της πόλης.
Κανένας αέρας δεν έφερε τα ανασηκωμένα σγουρά μαλλιά του , την ψηλο -λελεκοκορμοστασιά του , το γεμάτο με όστρακα και φρέσκα λεμόνια σακάκι του.
Τον περιμέναμε , τον περιμένουμε , γιατί θα εμφανιστεί η « Λάμια » περπατώντας σαν « πολυκαιρισμένος » Ζορμπάς στο Σειτάν Παζάρ ή στα στενά σοκάκια με τα ψαροκουτούκια, δίπλα και κάθετα στον παραλιακό πλακοστρωμένο δρόμο.
-Τις γιορτινές μέρες , με τα ίδια ρούχα , ξεβαμμένο τζιν , καρό φανελένιο πουκάμισο , άγρια σκαρπίνια και ένα καφέ –λαδί αμπέχονο , τα μαλλιά μακριά , σγουρά και αχτένιστα, σηκωμένα από τον νοτιά περνάει και κερνιέται από τα περισσότερα σχεδόν κουτούκια , μέχρι να σωριασθεί στην τυχερή παρέα που θα τον απολαύσει!!

- Δεν βάζει σκοτούρα και αγωνία για το « χαράτσι » των τελών κυκλοφορίας, δεν έχει όχημα , οργώνει μια χαρά την πόλη ο καψαλισμένος Ζορμπάς με τα ντερεκίσια πόδια του, τον έχουμε δει και μ ΄ ένα ποδήλατο , αλλά παλαιάς κοπής!
- Έχει βέβαια άποψη για τα τεκταινόμενα ο « Λάμιας», για τα κακώς και αδίκως κείμενα, για τα βάρη που πάντα επωμίζονται οι φτωχοί , για την καταστροφή του φυσικού στοιχείου, ευαίσθητος δέκτης των πάντων ο Λεμονιάς και ψυχάρα ο ανιδιοτελής « αναρχικός ψαράς» μας!