Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

Κώστας Μπαλάφας ο Ηπειρώτης δημιουργός



Από το ορεινό χωριό την Κυψέλη Αρτας , κατέβηκε σε νεαρή ηλικία στην Αθήνα για να δουλέψει και στη συνέχεια να αιχμαλωτίσει σε λιτό άσπρο - μαύρο τόνο τον κόσμο, με την οξύτατη, βαθιά κρυστάλλινη ματιά του, μέσα από την φωτογραφική μηχανή του Kodak , Robot.

Το ωραίο δεν αποτελεί για τον Μπαλάφα καλλιτεχνικό σκοπό ,παρά μόνο φυσική συνέπεια του εσωτερικά όμορφου και του κοινωνικά δίκαιου και αναγκαίου.
Στο χώρο της φωτογραφίας τον συναντούμε το 1939, όπου έζησε τον πόλεμο του 1940 στα Γιάννενα .
Με την μικρή του μηχανή αποθανατίζει την τραγικότητα του πολέμου και την αντίσταση του Ηπειρώτικου λαού.
- Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση 1941- 44 , φωτογράφισε τον ένοπλο αντάρτικο αγώνα κατά των Γερμανών , τις πορείες και τις μάχες των ανταρτών , τον θρήνο των μανάδων , τις εκδηλώσεις κατά την απελευθέρωση, και το αποτύπωσε στο φωτογραφικό λεύκωμα "Αντάρτικο στην Ήπειρο" »

- Ενταγμένος ο ίδιος από το 1943 στο 85ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ , κατέγραψε με τον φακό του τον αγώνα του λαού της Ηπείρου ενάντια στον κατακτητή με την συνείδηση ότι σώζει ιστορικές στιγμές για να τις μεταφέρει στις επόμενες γενιές.
Για όλες τις φωτογραφίες του χρησιμοποίησε ένα κινηματογραφικό φιλμ , που του ήρθε ουρανοκατέβατο , όταν ένα Ιταλικό βομβαρδιστικό χτυπήθηκε και έπεσε στην πόλη και στην ατραπό του βρήκε το φιλμ.

Την μπομπίνα αυτή με τις φωτογραφίες που έβγαλε στο αντάρτικο , τα τοποθέτησε σε ένα μεταλλικό κουτί και τα έκρυψε στο ξύλινο πάτωμα του σπιτιού του, που θα τα πάρει το 1976 και πολλές από αυτές τις φωτογραφίες θα γίνουν το λεύκωμα « Αντάρτικο στην Ήπειρο ».


- Από το 1951 εργάσθηκε στη ΔΕΗ και τον ελεύθερο χρόνο του τον αφιερώνει στην φωτογραφία.
- Οι σκληρές συνθήκες της ζωής των παιδικών του χρόνων , ο αγώνας του λαού για ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια διαμόρφωσαν τον ψυχισμό του και το ύφος της φωτογραφικής του δουλειάς, σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού.

-Περπάτησε σχεδόν όλη την Ελλάδα , τα απομακρυσμένα ορεινά χωριά με τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης , και την απέδωσε σε φωτογραφική εικόνα χωρίς επιτήδευση, αλλά απέριττη και βαθιά ανθρώπινη.

Το ανθρώπινο στοιχείο καταλαμβάνει σε κάθε σχεδόν περίπτωση κυρίαρχο χώρο στη φωτογραφία του Κ. Μπαλάφα.
-Η καταγωγή του από την Ήπειρο όξυνε την ευαισθησία του στην καταγραφή της ζωής του Έλληνα , που αποκομμένος από τις μητροπόλεις της προόδου και των αποφάσεων , δίνει έναν άνισο αγώνα με αντίξοες συνθήκες.
« Ο φωτογράφος περιδιάβηκε και κατέγραψε το σφυγμό του Ελληνικού χώρου από τις Αλυκές του Ιονίου ως τα χειμαδιά της Ηπείρου και από την αρχιτεκτονική του Αιγαίου ως τα Λιγνιτωρυχεία του Αλιβερίου και τα σιδηρουργεία της Αθήνας ».

« Ο Μπαλάφας αφουγκράζεται το χτίσιμο των γεφυριών από τους λαϊκούς μαστόρους, τον αγώνα του αγρότη με την άγονη γη , τον αντίλαλο των Ηπειρωτικών βουνών , το αβέβαιο βλέμμα του παιδιού μπροστά στον σχολικό πίνακα ¨ τον Έλληνα που γιορτάζει, που πενθεί ».

Στράφηκε στην καθαρή φωτογραφία , αναζήτησε την ο υ σ ί α του θέματος άμεσα απορρίπτοντας τον φορμαλισμό και κάθε τάση αισθητικότητας. Επνευσμένος δημιουργός ο Κ.Μπαλάφας με το έργο του να συνομιλεί με τον αποδέκτη του, τον άνθρωπο και το περιβάλλον του, « η μοίρα αυτού του τόπου και του λαού να γράφει πάντα με αίμα και δάκρυα την ιστορία του » όπως εξομολογείται και ο ίδιος.
Το έργο του Κ. Μπαλάφα είναι δύσκολο να διαχωριστεί από την προσωπικότητά του και τα δύο μαζί συνθέτουν το πιο ολοκληρωμένο έργο που υπήρξε η ίδια του η ζωή.
Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες εκπροσώπους της Ανθρωπιστικής Φωτογραφίας.